بهترین لباس‌های محلی مردم قشم دارای تنوع بسیاری از نظر طرح و رنگ هستند. این تنوع باعث شده که لباس‌های سنتی قشم یک طیف گسترده از رنگ‌ها و طرح‌ها را شامل شود. در این لباس‌ها، از رنگ‌های مختلفی استفاده می‌شود که نمایانگر زندگی و رنگارنگی فرهنگ این منطقه هستند. رنگ‌هایی که به طور معمول در لباس‌های سنتی قشم دیده می‌شوند، عبارتند از نارنجی، قرمز، بنفش، صورتی، آبی و سبز که اکثراً رنگ‌های گرمی هستند.
زیورآلات خاص قشم چیست؟
قشم نیز، زیورآلات و نقش حنا نه تنها زیبایی و زینت برای زنان ایجاد می‌کنند، بلکه از جهات فرهنگی، اجتماعی و مذهبی نیز اهمیت دارند.
زیورآلات ساخته شده از موادی همچون صدف، مرجان و حلزون نمایانگر ارتباط مردم با دریا و فرهنگ دریایی‌شان هستند. این نمادها نه تنها به زیبایی می‌افزایند، بلکه نقش مهمی در ارتباط با محیط زیست و منابع طبیعی منطقه دارند. همچنین، توجه به استفاده از پوسته‌های دریایی به عنوان عنصری از لباس‌ها و کیف‌ها نشان از خلاقیت و استفاده بهینه از منابع محیطی است.
نقش حنا نیز در فرهنگ‌های مختلف به عنوان نمادی از زیبایی، مراسم و مفهوم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طرح‌های حنا که به دست و پا اعمال می‌شوند، علاوه بر زیبایی، ممکن است مفاهیم مختلفی مانند باروری، سلامتی و خوبی را نمایان سازند. این نقش حنا به عنوان یک هنر و سنت قدیمی به نسل‌های جدید منتقل می‌شود و جزئی از هویت فرهنگی این مناطق است.
در کل، زیورآلات و نقش حنا در قشم نه تنها نمایانگر زیبایی بلکه نمایانگر ارتباط عمیق با فرهنگ، محیط زیست و اعتقادات مذهبی منطقه هستند. این عناصر همچنین به تبادل فرهنگی و تجربه‌ی گردشگران نیز برای این منطقه کمک می‌کنند
پوشش محلی زنان قشم؛ بهترین لباس محلی مردم قشم
بهترین لباس‌های محلی مردم قشم یک بخش مهم از پوشش و آداب و رسوم سنتی این منطقه را تشکیل می‌دهند. این لباس‌ها، به ویژه در زنان، با ترکیبی از آداب و فرهنگ‌های هندی، فارسی و آفریقایی خاص خود را به خود گرفته‌اند.
فرهنگ مناطق جنوبی و جزایر ایران متفاوت از سایر نقاط کشور است و پوشش محلی این مناطق نمایانگر این تفاوت‌هاست، به‌ویژه در لباس‌های زنانه. لباس سنتی زنان قشم به نام “کِندور” یا “کندوره” شامل شلوار با کارهای سوزنی ویژه، روسری چندرنگ به نام “لِیسو”، ماسک سنتی برقع یا “برکا”، و حصیر سنتی برای چیدن می‌شود.
بعضی زنان اقلام طلايی به ماسک‌های خود اضافه می‌کنند. این لباس‌ها به صورت دست‌ساز ساخته می‌شوند و در مراسم‌ها و رویدادهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یک روسری نرم با دستبند به نام “جِلوی” نیز وجود دارد که در مراسم عروسی به جای “لِیسو” استفاده می‌شود.
از آنجا که قشم دارای شرایط آب و هوایی معتدل است، لباس “کندوره” که لباسی نازک و بلند است، مناسب است. اما برخی زنان برای کامل‌تر کردن پوشش خود از چادرهایی با جنسی سبک و خنک نیز استفاده می‌کنند.
لباس‌های سنتی زنان قشم به‌طور مختصر می‌توانند شامل کِندوره، لِیسو، ماسک برقع یا برکا، حصیر سنتی و لوازم جانبی طلایی باشند.
نه‌تنها لباس‌ها، بلکه نقاب‌هایی نیز جزء پوشش محلی زنان قشم هستند. این نقاب‌ها از گذشته تا به امروز با تغییراتی به کار رفته‌اند. برخی از این نقاب‌ها به صورت ابرویی کلفت مانند سبیل مردانه‌اند، که قدیماً برای محافظت از زنان در مقابل هجوم‌های غریبه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
همچنین، نقاب‌های دیگری به صورت مستطیلی بازواز هستند و تنها چشمان را آشکار می‌کنند، این نوع نقاب به‌عنوان محافظ پوست در برابر باد، شن و آفتاب هم استفاده می‌شود و معانی فرهنگی و مذهبی نیز دارد.
در نهایت، لباس‌های محلی و نقاب‌های مختلف مردم قشم نه‌تنها نمایانگر زیبایی، بلکه نمایانگر تفاوت‌ها و ارزش‌های فرهنگی، و مذهبی این منطقه نیز هستند
پوشش محلی مردان قشم
لباس محلی مردان قشم از چندین قسمت تشکیل شده است:
- دشداشه: این بخش از لباس مردانه قشم به صورت بلند و سفید رنگ است و به دو نوع، یقه دار و بدون یقه، تقسیم می‌شود. نوع یقه دار به عراقی و نوع بدون یقه به خلیجی یا اماراتی شناخته می‌شود. دشداشه تا نوک انگشتان پا دراز است.
- بشت یا خاچیه: این بخش از لباس محلی مردان قشم از جنس پشم نازک ساخته می‌شود و روی دشداشه قرار می‌گیرد. گاهی اوقات در سرشانه‌های بشت گلدوزی‌هایی نیز انجام می‌شود تا زیبایی آن افزایش یابد.
- چفیه یا کوفیه: این بخش از لباس محلی مردانه قشم برای پوشش سر استفاده می‌شود. چفیه پارچه‌ای است که به صورت راه‌راه با چهارخانه‌های سفید و سیاه طراحی شده است. با بستن چفیه دور سر، از آفتاب، باد و گرد و غبار محافظت می‌شود.
- عقال: برای نگه‌داشتن چفیه روی سر، از عقال استفاده می‌شود. عقال حلقه‌ای به رنگ سیاه است که از نخ‌های بافته شده ساخته می‌شود.
لباس محلی مردان قشم با این اجزا، نه تنها نمایانگر زیبایی بلکه نمایانگر فرهنگ و هویت مردم این منطقه نیز هستند. از طرفی این لباس‌ها به مردان امکان محافظت از خود در مقابل شرایط آب و هوایی خاص منطقه قشم را می‌دهد.
لباس محلی ناخداها، ملوانان و صیادان
این افراد در زندگی روزمره خود به دو نوع لباس مختلف نیاز داشتند. یکی برای فعالیت‌های روزمره و کار و دیگری برای مواقع مخصوص به جشن‌ها، مراسم مهم و تجمعات مهمانی یا پلوخوری. لباس مخصوص میهمانی و پلوخوری‌ها به طور معمول به رنگ سفید بوده و از جنس‌هایی مثل حریر یا ململ نازک و با کیفیت بالا ساخته می‌شده است.
اما لباس کاری که ناخداها، صیادان و ملوانان معمولاً در فعالیت‌های روزانه خود می‌پوشیدند، شامل پیراهن‌های بلند و نازک بود که در فصل‌های سرد سال مناسب نبود. به همین دلیل در زمستان‌ها از پارچه‌های کلفت و مقاوم در برابر سرما و باد استفاده می‌کردند. هدف از این نوع لباس‌ها، محافظت از بدن در برابر سرما و شرایط آب و هوایی سخت تر بود.
به این ترتیب، انتخاب لباس متناسب با نیازهای روزمره و شرایط مختلف زندگی از جمله ویژگی‌های مهم فرهنگ و زندگی اجتماعی این منطقه بوده است.
